|
1- Vận tải hàng hóa
Là một hoạt động kinh tế có mục đích của con người nhằm đáp ứng nhu cầu di chuyển vị trí của đối tượng vận chuyển, đối tượng vận chuyển gồm con người ( hành khách ) và vật phẩm ( hàng hóa ). Sự di chuyển vị trí của con người và vật phẩm trong không gian rất đa dạng, phong phú và không phải mọi di chuyển đều là vận chuyển. Vận tải chỉ bao gồm những di chuyển do con người tạo ra nhằm mục đích kinh tế ( lợi nhuận) để đáp ứng yêu cầu về sự di chuyển đó mà thôi.Tất cả của cải vật chất chủy yếu cần thiết cho sự tồn tại và phát triển xã hội loài người, của cải vật chất của xã hội được tạo ra ở 4 ngành sản xuất vật chất cơ bản: công nghiệp khai khoáng; công nghiệp chế biến; nông nghiệp và vận chuyển. Đối với một ngành sản xuất vật chất như công nghiệp, nông nghiệp….trong quá trình sản xuất đều có sự kết hợp của 3 yếu tố, đó là côngcụ lao động, đối tượng lao động và sức lao động.
Ngoài ra, trong quá trình sản xuất của ngành vận tải hàng hóa cũng đã tiêu thụ một lượng vật chất nhất định như: vật liệu, nhiên liệu, hao mòn phương tiện vận….Hơn nữa, đối tượng lao động ( hàng hóa, hành khách vận chuyển) trong quá trình sản xuất cũng trải qua sự thay đổi nhất định. Như vậy: Đồng thời là quá trình thay đổi (di chuyển) vị trí của hàng hóa, hành khách trong không gian và thời gian để thỏa mãn nhu cầu nào đó của con người. Vận tải hàng hóa là việc thực hiện vận chuyển hàng hóa từ nơi này đến nơi khác.
Vận tải hàng hóa được chia làm nhiều loại khác nhau, vận tải đường bộ thường gọi tắt là vận tải bộ, vận tải hàng đường thủy (vận tải thủy), vận tải hàng đường không và vận tải hàng đường ống. Vận tải hàng đường bộ bao gồm tàu hỏa, ô tô và hệ thống đường xá. do có một số đặc thù riêng nên đôi khi được xem là một phương thức riêng biệt với vận tải đường bộ. Vận tải thủy gồm vận tải hàng đường biển và vận chuyển đường sông. Vận chuyển hàng đường không sử dụng máy bay.
Vận tải công cộng phục vụ chung cho lĩnh vực lưu thông và dân cư, vận chuyển chuyên dùng trong nội bộ ngành sản xuất và vận chuyển dùng riêng cho cá nhân. Vận tải hang liên hợp là chuyên chở hàng hóa bằng ít nhất hai phương tiện.
2- Chu kỳ vận tải hàng hóa ( chuyến xe)
Tất cả các công việc của quá trình vận tải hàng hóa được thực hiện ở các địa điểm khác nhau vào thời gian khác nhau nên hiệu quả, tính liên tục của nó phụ thuộc vào việc xác định thời gian thực hiện mỗi công việc, Khi thực hiện quá trình các công việc trên được lặp đi lặp lại mang tính chu kỳ đó . Chu kỳ là một chuyến xe bao gồm các công việc được thực hiện nối tiếp nhau, kết thúc một chuyến xe là kết thúc một quá trình sản xuất, một số lượng sản phẩm đã được sản xuất và tiêu thụ xong. Cũng giống như các ngành sản xuất vật chất khác, quá trình đều có Chu kỳ sản xuất và sau mỗi chu kỳ sản xuất đều tạo ra một số lượng sản phẩm nhất định, một chu kỳ sản xuất là một chuyến xe. Chuyến xe là tập hợp đầy đủ tất cả các yếu tố của quá trình, kể từ khi phương tiện đến địa điểm xếp hàng tới khi phương tiện đến địa điểm xếp hàng tiếp theo sau khi đã hoàn thành các yếu tố của quá trình.
3- Sản phẩm
Sản phẩm là “ hàng hóa đặc biệt”, sản phẩm cũng có giá trị và giá trị sử dụng, giá trị của hàng hóa là lượng lao động xã hội cần thiết kết tinh trong hàng hóa đó. Giá trị sử dụng của sản phẩm vận chuyển là khả năng đáp ứng nhu cầu di chuyển. Tuy nhiên, so với các ngành sản xuất vật chất khác, ngành vận chuyển có những đặc điểm khác biệt về quá trình sản xuất, về sản phẩm và quá trình tiêu thụ sản phẩm. Quá trình vận chuyển hàng hóa và hành khách trong không gian và theo thời gian tạo nên sản phẩm. Sản phẩm được đánh giá thông qua 2 chỉ tiêu: Khối lượng vận chuyển và Lượng luân chuyển
4- Vai trò, tác dụng của vận tải hàng hóa trong nền kinh tế quốc dân
Vận tải hàng hóa giữ vai trò quan trọng và có tác dụng lớn đối với nền kinh tế quốc dân của mỗi nước. Hệ thống vận chuyển được ví như mạch máu trong cơ thể con người, nó phản ánh trình độ phát triển của mỗi nước. Phục vụ tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội: sản xuất, lưu thông, tiêu dùng, quốc phòng. Trong sản xuất vận chuyển nguyên, nhiên, vật liệu, bán thành phẩm, thành phẩm, lao động để phục vụ cho quá trình sản xuất, vận chuyển là yếu tố quan trọng của quá trình lưu thông. Vận tải hàng hóa có một chức năng đặc biệt trong xã hội là vận chuyển hàng hóa và hành khách từ địa điểm này đến địa điểm khác. Không có vận tải hàng hóa thì bất cứ một quá trình sản xuất nào của xã hội cũng không thể thực hiện được. Vận chuyển rất cần thiết đối với tất cả các giai đoạn của quá trình sản xuất, từ vận chuyển nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu cho quá trình sản xuất đến vận chuyển sản phẩm do quá trình sản xuất tạo ra….Vận chuyển cũng đáp ứng được nhu cầu đi lại của nhân dân.
|